Het Leen
Graaf Gwijde van Dampierre bezat rond 1250 heel wat bossen in de streek. Een deel daarvan schonk hij als leengoed aan een Heer Van Steenhuize en via zijn dochter werd het leengoed eigendom van de familie van Spiere. Tot in de 18de eeuw werd over het gebied gesproken met de naam Het Leen-Spiersbos: een bos werd Het Leen.
Vanaf 1938 werd Het Leen een militair munitiedepot. De betonbanen, de strakke gebouwen en de rechthoekige vijvers in het domein getuigen nu nog steeds van dit gewapend verleden. De munitie werd aangevoerd met treinen en in het domein verspreid over 278 opslagplaatsen. Deze opslagplaatsen stonden langs de 18 km betonpaden die zich in het bos uitstrekken. Om bij een eventuele ontploffing de schade te beperken, werd een deel van de opslagplaatsen omgeven door een aarden wal, een merloen. Het zand hiervoor werd ter plekke gewonnen, met als resultaat de vele vijvers in het domein. Van de treinsporen zijn nu enkel nog sporen zichtbaar. Het traject kan je nog volgen als onverhard pad in het domein.
In 1972 bood het Ministerie van Defensie het gebied van zo’n 150 ha te koop aan. Voor het domein een definitieve bestemming kreeg, broeiden er wilde plannen over het gebied. Zo was er een voorstel om er een vakantiepark van te maken. Hiervoor zou de bestaande militaire accommodatie gebruikt kunnen worden. Er ontstond hevig protest van Meetjeslandse milieugroeperingen die de grote ecologische waarde van het gebied wilden beschermen.
Uiteindelijk kocht het Oost-Vlaamse provinciebestuur het gebied aan. Het grootste deel van de munitiegebouwtjes ging onder de sloophamer en op de vrijgekomen ruimte kreeg het bos weer vrij spel. In 1973 mochten de eerste bezoekers komen genieten van de natuur en de rust van deze groene oase in de provincie.
Het Leen is een relatief groot moerassig bosgebied met relicten van natte heide, prachtige elzenbroekbossen en soorten als moerasvaren en koningsvaren. De ijsvogel en de wespendief vertoeven graag in Het Leen en in de bunkers van het voormalig militair domein hebben vleermuizen hun overwinteringsplaats.
Het domein biedt bescherming aan talloze organismen. In de inventaris van 2010 stonden reeds 3.016 verschillende soorten dieren, planten en zwammen vermeld. In 2022 en 2023, naar aanleiding van 50 jaar Het Leen, werd een nieuwe inventaris opgesteld. De provincie werkte daarvoor (opnieuw) samen met Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroepen Meetjesland. De inventarisaties leverden meer dan 3.650 soorten op.
(bron: www.hetleen.be, 04/05/2010)
Arboretum provinciaal domein Het Leen (Eeklo)
Ontstond in 1980 onder impuls van Erik Windey, die in Het Leen als groenarbeider werkte. Het beschikt thans over een collectie van meer dan 7000 soorten bomen (op 6ha) struiken, vaste planten. Camellia, Hydrangea, Rhododendron, Viburnum, Cornus en Magnolia zijn de absolute smaakmakers van dit arboretum. Sinds 2000 zijn ook tal van vaste planten aanwezig, met o.a. een interessante geranium en sedumcollectie. Het arboretum is lid van de Botanic Gardens Conservation international en de Vereniging voor Botanische tuinen en Arboreta.